Epikur, grecki filozof starożytności, jest do dnia dzisiejszego symbolem radości życia, upływającej chwili i czerpania pełnymi garściami z tego, co życie ma do zaoferowania. Jego filozofia była wyprzedzona przez czas, który żył, a jego nauki są wciąż aktualne i dają wiele do myślenia. Przejrzyjmy dokładniej, czym jest filozofia epikurejska.
Zobacz również: Czym zajmuje się filozofia?
Jedno życie według Epikura
Epikur był przekonany, że życie człowieka jest tylko jedno i nie ma po nim nic. Przekonanie to sprawiało, że filozofia epikurejska głosiła konieczność czerpania z życia pełnymi garściami, korzystania z każdej chwili i dbania o to, aby była ona jak najbardziej satysfakcjonująca.
“Nie odkładaj na później to, co możesz zrobić teraz” – to jedno z najbardziej znanych powiedzeń Epikura, które obrazuje jego nastawienie do życia. Wynika z niego jasne przesłanie: nie ma sensu zachowywać się jakbyś miał wieczność. Każda chwila jest cenna i powinna być wykorzystana na pełnej mocy.
Jego nauki nawiązują do hedonizmu, ale nie są tożsame. Epikur uznawał przyjemność za najważniejszą wartość życia, ale nie uważał, że należy dla niej poświęcać wszystko. Zdrowa równowaga, mądrość i rozważne podejmowanie decyzji – to elementy, które nadawały odpowiedni kształt przysłowiowej filozoficznej piramidy epikurejskiej.
Zasady etyki epikurejskiej
W swoich naukach Epikur wyraźnie podkreślał, że przyjemność nie jest celem samym w sobie, a raczej środkiem do osiągnięcia harmonii i szczęścia.
Zasady etyki epikurejskiej są zdecydowanie pragmatyczne – głoszą, że jedyny sposób na osiągnięcie szczęścia to stworzenie sobie takiego stylu życia, który będzie prowadził do jego osiągnięcia.
- Unikanie bólu i cierpienia – Dla Epikura najważniejszym celem życia jest unikanie nieprzyjemności. Zalecał swoim uczniom, aby maksymalnie ograniczali wszystko, co sprawia im ból, bez względu na to, czy jest to ból ciała, czy duszy.
- Ciągłe zdobywanie wiedzy – Epikur uważał, że wiedza jest niezbędnym narzędziem do osiągnięcia szczęścia. Był zdania, że prawdziwe zrozumienie rzeczywistości pomaga unikać błędów, które prowadzą do cierpienia.
- Zachowanie równowagi – Etyka epikurejska nie popiera przesady w żadnej formie. Epikur uważał, że równowaga jest kluczowa dla osiągnięcia prawdziwego szczęścia. To stan umysłu, który pozwala na godne i szczęśliwe życie.
Epikur i boskość – kontrowersyjny punkt widzenia na religię
Epikur, choć żył w czasach, gdy religia miała zdecydowanie silniejsze znaczenie społeczne niż dzisiaj, poszedł pod prąd dominującym przekonaniom. Nie negował istnienia bogów, ale stronniczo zauważył, że jeśli są, to po prostu nie przejmują się ludźmi.
Jego filozofia odnosząca się do religii była wyjątkowo nowatorska na swoje czasy. Epikur twierdził, że lęk przed bogami jest jednym z głównych źródeł cierpienia człowieka, a jedynym sposobem na pozbycie się tego lęku jest zrozumienie natury boskości i odrzucenie mitów na jej temat.
Podsumowując, Epikur zdecydowanie wpłynął na rozwój myśli filozoficznej, a jego nauki są wciąż ważne i aktualne. Wynika z nich obraz człowieka, który ceni swoje życie i stara się je w pełni wykorzystać, zawsze z szacunkiem do siebie i innych.
Sprawdź też: Czym jest filozofia Nietzschego?
