Podejście nietzscheanizmu do zagadnienia wartości moralnych i percepcji rzeczywistości, jak również próba zdefiniowania motywów, które kierują człowiekiem, to tematy, które od zawsze budziły wiele kontrowersji. Niemniej jednak, filozofia Nietzschego nadal wywiera duży wpływ na współczesną myśl filozoficzną, a poruszane przez niego zagadnienia pozostają aktualne i inspirujące.
Zobacz również: Czym zajmuje się filozofia?
Nietzsche a reinterpretacja wartości moralnych
Friedrich Wilhelm Nietzsche w swoim filozoficznym dyskursie przyjmuje krytyczne stanowisko wobec dogmatu, podważając istniejące systemy wartości, zwłaszcza te oparte na chrześcijańskiej moralności i ideach nawracania ciała poprzez wyrzeczenia. Jednym z najważniejszych haseł Nietzschego jest twierdzenie
„Bóg jest martwy”, które jest często interpretowane jako koniec tradycyjnej, religijnej struktury etycznej.
Nietzsche ściśle wiąże swoje pojęcie moralności z percepcją rzeczywistości, kierując się przekonaniem, że każdy człowiek powinien sam kreować swoje wartości. Kluczowa jest dla niego różnica pomiędzy moralnością 'panów’ a moralnością 'niewolników’. Moralność ”panów” jest zdeterminowana przez podmiot, który przekształca własne impulsy w wartości, podczas gdy moralność ”niewolników” to odpowiedź na otaczający nas świat, ciągłym przystosowaniem do niego.
Władza woli jako centralny motyw filozofii Nietzschego
Twórczość Nietzschego może być najpełniej zrozumiana przez pryzmat koncepcji ’Woli do Władzy’, terminu, który stwarza, aby opisać fundamentalne motywacje kierujące działaniami człowieka. Nietzsche twierdzi, że wszelka aktywność życiowa, począwszy od najprostszych procesów biologicznych, po najbardziej skomplikowane formy działania społecznego, kulturalnego i artystycznego, jest napędzana przez pragnienie dominacji.
Woli do władzy, jako podstawowej koncepcji filozofii Nietzschego, towarzyszy jednak nieodłączne ryzyko despotyzmu. Nietzsche uważał jednak, że taka wola nie musi prowadzić do zniszczenia, ale może również skłonić do tworzenia, do przekształcania rzeczywistości wg własnej wizji.
Afirmacja życia – Nietzschego widzenie egzystencji
Podstawą filozofii Nietzschego jest afirmacja życia, którą rozumie jako pełne przyjęcie wszystkich aspektów egzystencji, zarówno jej radości, jak i cierpienia. Uważał, że powszechne dążenie do szczęścia jest zerowym sumowaniem, które prowadzi do stagnacji i zaniku woli.
Nietzsche promuje pełne zaangażowanie w życie, czerpanie z niego pełnymi garściami i nie unikanie doświadczeń, nawet tych trudnych czy bolesnych. To właśnie takie podejście do życia postrzegane jest przez Nietzschego jako największą cnotę, największe ludzkie osiągnięcie. Ujmując w słowa, mówi:
”kto nie potrafi położyć na siebie całego nieba, ten nie może mieć ziemi i jej rzeczywistości’’.
W ten sposób Nietzsche zdecydowanie odrzuca ideał świętego, ascety idącego za przemijającym, ulotnym cieniem Boga. Zamiast tego preferuje figury artysty-człowieka, władcy, który tworzy wzory życia z własnej siły i tych, którzy odważyli się sami stać dla siebie normą.
Zobacz też: Filozofia stoicka – główne założenia
